TYT Nedir?
TYT, lise (12.sınıf) öğrencilerinin üniversiteye girmeye hak kazanabilmek için girmeleri gereken YKS’nin (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) 1.oturumu olan Temel Yeterlilik Testidir. 9 ve 10. sınıf konularını kapsayan mantıksal düşünme, akıl yürütme, değerlendirme ve düşünme temelli problem çözme becerilerini ölçmek üzerine kurulu olan TYT, AYT’ye girmek isteyen adayların girmesinin zorunlu olduğu bir testtir. TYT’ye giren öğrenciler lise müfredatından ve lisede görmüş oldukları derslerden sorumludur. Öğrencilerin sınav esnasında çözdükleri her soru sınav sonucuna etki etmektedir. Lise müfredatından çıkan soruları ile TYT üniversiteye girme hayali kuran tüm öğrenciler için ilk aşama niteliğindedir.
TYT Açılımı Nedir?
TYT’nin açılımı Temel Yeterlilik Testidir. 3 oturumlu bir sınav olan YKS’nin ilk oturumu olan TYT, 12 Ekim 2017 tarihinden bu yana TYT olarak adlandırılmaktadır. YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) öncesi benzer adlı Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) şeklinde iki sınavdan oluşmaktadır. 2018 yılından bu yana uygulanmakta olan TYT, YGS’nin yerini almıştır.
TYT’ye Kimler Girebilir?
TYT’ye (Temel Yeterlilik Testi) girebilecek olan kişiler aşağıda listelenmiştir.
Ortaöğretim kurumlarının (lise veya dengi okullar, açık öğretim liseleri) son sınıfında okumakta olan adaylar
Ortaöğretim kurumlarının son sınıflarında beklemeli durumda bulunan adaylar
Ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olan adaylar
Ortaöğrenimlerini yurt dışında tamamlamış olup durumları diğer şartlara uyan adaylar
Durumları sınav şartlardan herhangi birine uygun olan yabancı uyruklu veya hiçbir devletin uyruğunda olmayan adaylar da sınava başvurabilmektedir ve yükseköğretim programları tercih süreci başlamadan önce T.C. uyruğuna geçmeleri durumunda yükseköğretim programları kontenjanlarına yerleştirilmektedir.
Doğumla Türk vatandaşı olan ve çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, 5203 sayılı Kanun ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile Saklı Tutulan Hakların Kullanılmasına İlişkin Belge sahibi olan adaylar da sınava başvurabilmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) uyruklu adaylar ve Bulgaristan’dan göç yoluyla gelmiş Türk soylu adaylar da TYT’ye girebilmektedir.
Üniversite mezunu olan adaylar da TYT’ye girebilmektedir.
TYT Sınavı Kaç Dakikadır?
TYT, 135 dakikadır. TYT’ye giren adaylar, sınav süresinin ilk 100 dakikası ve sınavın bitmesine son 15 dakika kala salondan çıkamamaktadır. Adayların sınav esnasında herhangi bir nedenle (tuvalete gitmek dâhil) sınav salonundan çıkmaları durumunda geri dönmeleri de yasaktır.
TYT’de Hangi Dersler Vardır?
TYT’de 9. ve 10. sınıfın müfredatından oluşan çeşitli derslerin konulardan sorular sorulmaktadır. TYT’de olan dersler aşağıda listelenmiştir.
Türkçe: Lise 1 ve 2. sınıfın Türkçe müfredatını kapsamaktadır. Toplamda 40 sorudan oluşmaktadır.
Sosyal Bilimler: 9. ve 10. sınıfın sosyal bilimler müfredatını kapsamaktadır. Sosyal bilimler testi: Coğrafya, din kültürü, tarih ve felsefe konularından oluşmaktadır. Toplamda 20 soru sorulmaktadır.
Temel Matematik: Lise 1 ve 2. sınıfın matematik müfredatını kapsamaktadır ve 40 sorudan oluşmaktadır. Geometri dersi de matematik dersi kapsamında sorulmaktadır.
Fen Bilimleri: 9. ve 10. sınıfın fen bilimleri müfredatını kapsamaktadır. Fen Bilimleri testinde: Fizik, kimya ve biyoloji derslerinden sorular sorulmaktadır. Toplamda 20 sorudan oluşmaktadır.
TYT Ders Ağırlıkları Nedir?
TYT’de sorumlu olunan derslerin sınav üzerindeki ağırlıkları farklılık göstermektedir. TYT’de adayların karşısına çıkan Türkçe, sosyal bilimler, matematik ve fen bilimleri derslerinin yüzde bakımından katsayıları aşağıda listelenmiştir.
Türkçe: %33
Matematik: %33
Sosyal Bilimler: %17
Fen Bilimleri:%17
TYT’de adayların karşısına çıkan derslerin her birinin soru başına katsayıları ise aşağıda belirtildiği gibidir.
Türkçe: 3.3
Matematik:3.3
Fen Bilimleri: 3.4
Sosyal Bilimler: 3.4
TYT Puanı Nasıl Hesaplanır?
TYT’de testlere verilen cevaplar, her test için ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Her test için ayrı standart puanı hesaplanmaktadır. TYT’de puan hesaplanırken izlenen yol sırası ile aşağıda listelenmiştir.
TYT’ye girmiş olan tüm adayların, testlere verdiği doğru ve yanlış cevapların sayısı belirlenmektedir. Verilen doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak adayın ilgili testten almış olduğu ham puan ortaya çıkarılmaktadır.
Sınava girmiş olan ve lise son sınıfta okumaya devam eden tüm adayların ilgili testten aldıkları ham puanlar kullanılarak o testin ortalama ve standart sapması hesaplanmaktadır.
Hesaplanmış olan ortalama ve standart sapma kullanılarak sınava girmiş olan tüm adaylar için ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlar hesaplanmaktadır.
TYT’den sonra eğer ÖSYM Başkanlığı veya yargı mercileri tarafından iptaline karar verilen sorular varsa bu sorular değerlendirme dışı bırakılarak geçerli soruların puan değerinin yeniden saptanması ile puanlama yapılmaktadır.
TYT puanını hesaplarken kullanılan bir formül vardır. Bu formül: Yapılan netlerin Türkçe: 3.3, Matematik:3.3, Sosyal: 3.4, Fen:3.4 ile çarpılıp çıkan sonuca ÖSYM’nin sınava giren adaylara vermiş olduğu 100 puan ve OBP’yi ekleyerek puan hesaplanabilmektedir.
TYT’de Yanlışlar Doğruları Götürür mü?
TYT’de 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. ÖSYM tarafından yapılan birçok sınavda 4 yanlışın 1 doğruyu götürdüğü bilinmektedir. TYT’ye giren adayların testlerden aldığı ham puan doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak oluşturulmaktadır.
TYT Puanı Hesaplanabilmesi için Kaç Net Yapılmalıdır?
TYT puanının hesaplanabilmesi için sınava giren adayların, Türkçe veya Matematik testlerinin herhangi birisinden 0.5 net yapmaları gerekmektedir. TYT’ye giren adaylar Türkçe ve matematikten hiç net yapamamaları durumunda diğer derslerden netleri olsa dahi puanları hesaplanmamaktadır.
TYT ve AYT Arasındaki Fark Nedir?
TYT ve AYT arasındaki farklar aşağıda listelenmiştir.
TYT (Temel Yeterlilik Testi), öğrencilerin sahip oldukları temel yeterlilikleri ölçerken AYT (Alan Yeterlilik Testi) ise öğrencilerin kendi alanlarında sahip oldukları başarıları ölçmektedir.
TYT’de 40 matematik, 40 Türkçe, 20 fen bilimleri ve 20 sosyal bilimler sorusu sorulmaktadır. AYT’de ise 40 matematik, 40 Türkçe, 40 fen bilimleri ve 40 sosyal bilimler sorusu sorulmaktadır.
TYT’de toplam 120 soru sorulmakta, AYT’de ise toplam 160 soru sorulmaktadır.
TYT’de 135 dakika süre verilmektedir. AYT’de ise 180 dakika süre verilmektedir.
Üniversite sınav sonucuna AYT puanının %60’ı, TYT puanının ise %40’ı etki etmektedir.
TYT’den alınan puan ile sadece 2 yıllık eğitim veriler bölümler tercih edilebilirken AYT puanı ile 4 yıl eğitim veren bölümler de tercih edilebilmektedir.
TYT üniversiteye giden tüm öğrencilerin girmesinin zorunlu olduğu bir sınavdır. AYT ise zorunlu değildir.
TYT baraj puanı 150, AYT baraj puanı ise 180’dir.
TYT YKS’nin 1. oturumu, AYT ise 2. oturumudur.
TYT’de başarıyı belirleyen en önemli dersler Türkçe ve matematiktir. AYT’de ise adaylar, kendi bölümlerine dâhil olan soruları çözmekle yükümlüdür.
TYT’ye tüm öğrenciler girebilmektedir fakat AYT’ye sadece TYT barajını geçmiş olan öğrenciler girebilmektedir.
